Depolama Sistemlerinde Sipariş Toplama İşlemleri

Depolama ve dağıtım merkezlerinde işgücünün en yoğun olarak kullanıldığı operasyonlar olan sipariş toplama işlemleri; müşterilerin talepleri doğrultusunda siparişlerin depo içerisinde bulundukları noktalardan alınmalarını ifade etmektedir.

Sipariş toplama problemi; operasyonel maliyeti düşürmek için, toplayıcıların kat ettiği mesafenin minimize edilmesini sağlamak amacıyla, siparişlerin uygun şekilde gruplanmasını ve sipariş toplayıcıların rotalarının tespit edilmesini ifade etmektedir. Bu çalışmada depolama operasyonlarının açıklanmasını takiben; sipariş toplayıcının seyahat mesafesinin azaltılması amacıyla, sipariş toplama probleminin çözümünde kullanılan teknikler irdelenmiştir.

Sırt Sırta Raflarda Sipariş Toplama ve Depolama

Özellikle çapraz geçit içeren, sırt sırta raf sistemlerine sahip depolar dikkate alınmıştır. Çalışma kapsamında önerilen gruba dayalı kodlamalı genetik algoritma (GA) yöntemi farklı parametreler kullanılarak. Geleneksel bir gruplama ve rotalama metodu olan paralel Clarke-Wright (CW) sezgiseli ile karşılaştırılmıştır. Uygulamada kullanılan tüm veri setleri için GA yöntemi, paralel CW algoritmasına göre daha iyi sonuçlar ortaya koymuştur. Ayrıntılı bilgilerimizi okuyabilirsiniz.

Ürünlere ilişkin hammadde kaynaklarından başlayıp, müşteri ve son tüketicilere kadar ulaşan tedarik zincirinde, mamül veya hizmetin niteliğine bağlı olarak çok sayıda depolama aktivitesi yer almaktadır. Tedarikçi depoları, hammadde depoları, dağıtım merkezleri, bölgesel ve yerel depolar, lojistik firmalarına ait depolar, yedek parça, yarı mamül ve bitmiş ürünlerin saklandığı fabrika depoları, toptancı ve perakende mağazalarının depoları bunlara örnek olarak verilebilir.

Günümüzün modern depolama sistemleri, müşterilerine hızlı yanıt verebilme odaklı çalışmaktadırlar. Müşterilerine, istenilen kalite ve zamanda hizmet sağlayan depolama tesisleri, tedarik zincirinin başarısını arttırmada önemli rol oynamaktadırlar.

Bu çalışmada; sipariş toplama faaliyetleri kapsamında depo raflarından toplanacak siparişlerin öncelikle gruplanması, sonrasında ise gruplanan siparişlerin toplayıcı tarafından alınarak ilgili bölgeye götürülmesine ilişkin rotalama faaliyetleri irdelenmiştir.

Çalışmanın amacı; şu ana kadar göreceli olarak üzerinde yeterince çalışma yapılmamış, lojistik aktiviteler içerisinde önemi gittikçe artan depolama operasyonlarının en önemli faaliyetlerinden biri olan sipariş toplama işlemini optimizasyon açısından incelemektir. Çözüm tekniği olarak; Clarke ve Wright’’a ait sezgisel yöntemin yanı sıra, sipariş toplama probleminin çözümünde uygulaması sınırlı sayıda olan genetik algoritma (GA) yöntemi kullanılmıştır.

Depolama Operasyonları

Depo yönetimi ve depolarda gerçekleşen operasyonların koordinasyonu, imalat ve hizmet süreçleri yönetiminin temel öğelerinden biri haline gelmiştir. Bu kapsamda, depolarda gerçekle en önemli faaliyetler ifade edilmiştir.

• Ürünlerin depoya alınması
• Ürünlerin kontrolü
• Yanlış ve eksik ürünlerin tespiti
• Ürünlerin raflara yerleştirilmesi
• Sipariş toplama işlemleri
• Elleçleme

Günümüzün modern depoları, genellikle yüksek irtifalı raf sistemlerini barındırmaktadır. Lojistik firmalarının depolarında en fazla kullanılan sistemler ise, sırt sırta raf sistemleridir. Kolay montaj, uygun maliyet, kolay bakım yapabilme, FIFO uygulanabilirliği vb. avantajları barındıran bu raf yapıları, yaygın olarak kullanılan forklift, reachtruck, order picker vb. depolama araçları ile de uyumlu sistemlerdir. Sırt sırta raf sistemleri, ürün çeşitliliğinin fazla olduğu ortamlarda düşük maliyetle hızlı bir şekilde kurulabilecek depolama sistemleridir.

Klasik Sırt Sırta Raf Sistemi, çapraz geçit ihtiva eden raf sistemidir. Geçmişte genellikle tek bloklu olarak tasarlanması ve işletilmesine rağmen, etkin depo operasyonları ihtiyacı nedeniyle günümüz depolama sistemleri çapraz geçitler içermektedir.

Klasik depo sistemi ile çapraz geçit içeren sistem karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir. Klasik depolama sistemleri tek bloklu olarak ifade edilirken, günümüz sistemlerinde ortada bulunan çapraz geçit, iki bloklu raf sistemi oluşturulmasını sağlamıştır. Çapraz geçitler, aktif kullanılmayan ek alan ihtiyacı oluşturmasına rağmen, bu ara bölgeler sayesinde sipariş toplama vb. operasyonlar daha kısa mesafe katedilerek, daha az sürede gerçekleştirilebilmektedir.